ZAM reporter

Tuesday October 1, 19h30-21h00 | Dambudzo Marechera, the rebel writer. With special guest Tinashe Mushakavanhu

Tuesday October 1, 19h30-21h00 |  Dambudzo Marechera, the rebel writer. With special guest Tinashe Mushakavanhu

Venue   Studio ZAM, Tussen de Bogen 66, 1013 JB Amsterdam

RSVP     This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Controversy was a life elixir for Zimbabwean writer Dambudzo Marechera (1952-1987). His experimental writing style, full of free associations, penetrating images and often nasty sexual passages stood out enormously among the other novels and short story collections in Heinemann Educational Books' renowned African Writers Series. Marechera was admired and praised by fellow authors, but just as often reviled. He would rather associate with Western experimental authors, whose works he devoured, and be out of touch with African cultures.

He enjoyed the squabbles, cultivating wild stories about himself. He had his publisher fly him from London to Berlin without a passport and threw the china when receiving a literary prize from the daily The Guardian.

In 1982, Marechera returned to Zimbabwe, an only two years old independent country. On our bookclub night, we will show footage of Marechera who is ecstatic with joy, but is soon angered by the mess and poverty in the capital city Harare. He says it is as bad as ever and suddenly feels abused by a filmmaker, quarreling and breaking off cooperation.

For some time he lived in the park and on the streets. Drank a little to much whiskey. Marechera died in 1987 from aidsrelated disease.

He did not get all his full sheets published at Heinemann, because he did not feel like making all kinds of adjustments. However, work did appear with Zimbabwean publishers. Much was published posthumously by Baobab Books, edited by his German patron, lover and guardian of his literary legacy, Flora Veit-Wild. She published a biography of Marechera plus her own memoirs in 2020, They Called You Dambudzo.

Reading Marechera in advance is not necessary but if you wish we recommend The House of Hunger and Black Sunlight.

Zimbabwean literary researcher and Oxford University scholar Tinashe Mushakavanhu has specialized in Marechera's work as well as myth-making, his posthumous role as a cult writer and the sometimes fierce debates that continue to this day. He will be present all this at our book club event!

Wim Bossema interviewed Marechera two months before his death. First together with fellow writer Charles Mungoshi and again separately the next morning. A bizarre encounter, about which he will tell a bit.

Photographer Ernst Schade then portrayed the two writers. A year earlier, he took pictures of Marechera, which were published widely because the writer was reluctant to be photographed. On the ZAM site, Ernst Schade wrote a piece about it.


Controverse was het levenselixer van de Zimbabwaanse schrijver Dambudzo Marechera. Zijn experimentele schrijfstijl, vol vrije associaties, indringende beelden en vaak nare seksuele passages vielen enorm op tussen de andere romans en verhalenbundels in de vermaarde African Writers Series van Heinemann Educational Books. Hij werd door mede-auteurs bewonderd en geprezen, maar even vaak beschimpt. Hij zou eerder thuishoren bij westerse experimentele auteurs, van wie hij de werken verslond, en geen voeling meer hebben met de Afrikaanse culturen.

Hij genoot van zulke ruzies, hij cultiveerde wilde verhalen over hemzelf. Hij liet zich door zijn uitgever van Londen naar Berlijn vliegen zonder een paspoort en gooide met het servies bij het in ontvangst nemen van een literaire prijs van het dagblad The Guardian.  In 1982 keerde hij terug in Zimbabwe, toen net twee jaar onafhankelijk. Op onze clubavond zullen we beelden laten zien van Marechera die door het dolle heen is van vreugde, maar al snel de pest in heeft omdat de troep en de armoede in de hoofdstad Harare nog even erg is en zich plotseling misbruikt voelt door een filmmaker, ruzie zoekt en de samenwerking verbreekt.

Hij leefde een tijd in het park en op straat. Dronk meer whisky dan dat hij at en stierf in augustus 1987 aan de gevolgen van aids.

Hij kreeg al zijn volgeschreven vellen niet meer uitgegeven bij Heinemann, omdat hij geen zin had in allerlei aanpassingen. Wel verscheen er werk bij Zimbabwaanse uitgevers. Veel is postuum verschenen bij Baobab Books, onder redactie van zijn Duitse beschermvrouw, minnares en hoedster van zijn literaire nalatenschap, Flora Veit-Wild. Zij publiceerde in 2020 een biografie over Marechera plus haar eigen memoires: They Called You Dambudzo.

Dambudzo van te voren lezen? Hoeft niet, mag wel. We bevelen aan The House of Hunger en Black Sunlight.

De Zimbabwaanse literatuuronderzoeker Tinashe Mushakavanhu heeft zich gespecialiseerd in het werk van Marechera en ook in de mythe-vorming, zijn postume rol als cult-schrijver en de soms felle discussies die tot de dag van vandaag voortduren. Hij zal op onze boekenclubavond via zoom vanuit Oxford, waar hij aan de universiteit werkt, over dit alles vertellen en onze vragen beantwoorden.

Wim Bossema interviewde Marechera twee maanden voor zijn dood. Eerst samen met collega-schrijver Charles Mungoshi en de volgende morgen nog eens apart. Een bizarre ontmoeting, waarover hij wat zal vertellen.

Fotograaf Ernst Schade portretteerde toen de twee schrijvers. Een jaar eerder maakt hij foto's van Marechera, die overal opduiken omdat de schrijver zich niet gauw liet fotograferen. Op de ZAM-site schreef Ernst Schade er een stukje over.